Alt tekst koji podiže vidljivost: Napredni vodič za optimizaciju slika

1. Uvod: Zašto su slike postale SEO/AEO “tihi super-heroji”

U 2025. godini pretragu definira AI-prvi pristup: generativni modeli čitaju alt tekst, prepoznaju objekte i spajaju te signale sa schemom vašeg sajta. Jedna slika tako postaje trostruki “rank-booster”:

1. SEO – rangira u Google Images, Discoveru i web-SERP-u.
2. GEO – hrani entitetske grafove, osigurava da vas AI modeli citiraju.
3. AEO – omogućava da se vaša slika prikaže kao odgovor u LLM-ovima.

Ako zanemarite optimizaciju slika, propuštate organske klikove, sporiji ste od konkurencije u “udjelu odgovora” utrci i isključujete korisnike s oštećenjem vida.

Googleov tekstualni bot traži alt tekst, naslove i transkripte prilikom svakog skeniranja sajta

---

2. Šta je alt tekst i gdje živi?

Alt tekst (alternativni tekst) je kratki, opisni string unutar <img> taga koji:

• Čita čitač ekrana korisnicima sa slabim vidom.
• Indeksira pretraživač kako bi razumio kontekst slike.
• Prikazuje se kad slika ne uspije učitati.

Na mobilu sa sporom vezom alt tekst je prvi “dio sadržaja” koji korisnik dobija; stoga direktno utiče i na UX i na Core Web Vitals.

---

3. Tri stuba image-SEO-a

Stub	Zašto je bitan	Relativni utjecaj
Tehnička otkrivljivost	<img> tag, image-sitemap, responsive <picture>	40 %
Format & brzina	WebP/AVIF kompresija, korrektne ekstenzije	30 %
Alt tekst + schema	Kontekst za SEO, GEO i pristupačnost	30 %

Google eksplicitno naglašava da alt tekst, opis i titlovi moraju biti “u čistom HTML-u; JS se rendira rjeđe” .

---

4. Korak-po-korak vodič (proširena verzija)

4.1 Učinite slike tehnički vidljivim

1. Puni HTML pristup – svaka slika u <img src="…"> s relevantnim alt="".
2. Mapa slika – dodajte ga glavnom sitemap.xml kako indeksirač ne bi propustio odgođeno učitane vizuale.
3. Prilagodljivi kod – <picture> + srcset služe optimalnu verziju po rezoluciji, podižu mobile LCP.

Slike bez alt-teksta ili skrivene iza JS-a propuštaju rangiranje u pretrazi slika

4.2 Odaberite pravi format

• Preporuka: WebP (sa gubicima ili bez gubitaka) i AVIF – 25-35 % manji fajlovi pri istoj kvaliteti.
• Rezervna opcija: JPEG/PNG za starije pregljedače; SVG za ikone; GIF samo ako je animacija esencijalna.
• Pravilo ekstenzije: naziv fajla mora odgovarati stvarnom formatu – photo.avif, ne photo.jpg.

Veliki sajtovi elektronske trgovine najčešće gube brzinu na “velikim” slikama; kompresija + CDN snizit će TTFB i poboljšati Core Web Vitals .

4.3 Pišite alt tekst koji radi dvostruki posao

1. ≤ 125 znakova – čitač ekrana skraćuje duže opise.
2. Kontekst + funkcija – opišite što je na slici i zašto je bitno za stranicu.
3. Prirodni jezik, bez “image of…” – redundantno i zbunjujuće.
4. Jedinstvenost – svaki vizual dobija unikatan alt; izbjegnite kanibalizaciju ključnih riječi.
5. Entiteti, ne pretrpavanje ključnih riječi – uvedite brand/područje (“Sarajevo fintech meetup logotip”), ali zadržite čitljivost.

Slike bez relevantnog alt-teksta propuštaju jedinstvenu priliku za specifične pretrage u Google Imagesu i često su “rupe u rangiranju” u SEO auditu .

---

5. Najčešće greške (i kako ih popraviti)

Greška	Utjecaj	Popravak
Dekorativnim ikonama dodan alt	Šum za screen-reader	Koristiti alt=""
Općeniti opisi (“foto”, “grafika”)	Nulta SEO vrijednost	Specificirajte subjekt + radnju
Duplikat alt	Kanibalizira rangirani kvantum	Jedinstven opis po slici
Preopširni eseji	Čitač ekrana prekida poruku	Linkajte na detalje umjesto alt-romana
Fajl naziv kao alt	Nedefinirano (IMG_1234)	Pisati deskriptivan alt

---

6. AEO objektiv: Kako alt tekst hrani odgovore velikih jezičkih modela

Generativni modeli kombinuju OCR tekst, objekte i alt atribut; zatim mapiraju na entitetski graf i biraju “najodgovorniju” sliku za odgovor. Svaki precizni alt-opis direktno povećava šansu da se vaša slika pojavi u Google AI Overview ili ChatGPT-u.

Video transkript u našem GEO webinaru naglašava da “optimizacija generativnih pretraživača se fokusira na to da AI ‘pokupi’ vaš sadržaj umjesto konkurentskog” . Alt tekst je prvi korak da vizuali budu “čitljivi od strane AI”.

---

7. Društvene mreže = drugi front za image-SEO

Google AI Overviews iz 2025. favorizira YouTube thumbnailove (+281 % YOY) i LinkedIn slike (+196 %) u vizualnim citatima.

Ako alt i prekrivni tekst nisu optimizirani, gubite vidljivost u dva kanala otkrivanja odjednom. Zato:

• LinkedIn: Prva rečenica opisa i alt prikazuju se direktno u AIO isječcima.
• Instagram Reels: Visokokontrastni prekrivni tekst ≤ 30 zn; AI vrši OCR.
• TikTok foto način: “Opis” = alt; dodajte ključnu frazu unutar prvih 20 zn.
• YouTube: Sličica ≤ 4 riječi + oznake poglavlja povećavaju citate razgovornih botova.

---

8. 4-sedmični “testiraj-i-uči” sprint

1. Odaberite 10 trajnih postova sa ≥ 5 K impresija (ili duplo veći uzorak za manje profile).
2. Klonirajte i optimizirajte – dodajte alt tekst, zadržite ostalo identično, objavite 48 h kasnije.
3. Pratite AI citiranja – sedmični upit “site:linkedin.com <ključna fraza>” u ChatGPT/Gemini.
4. Objavi ili preskoči – ako optimizirani post dobije ≥ 1 AI citat ili +10 % AI saobraćaja, uvedite ga kao osnovni predložak.

---

9. Integracija sa Caplan AI XML-sitemapom

• Dodali smo mapu slika /sitemap-images.xml i pingamo GSC pri svakom objavljivanju.
• Interno linkamo prema osnovnim člancima:
  • /blog/aio-basics
  • /blog/geo-checklista
  • /services/seo-optimizacija
• Svaka nova slikovna stranica dobija priority=0.8 u glavnom sitemapu da ubrza indeksiranje.

---

10. Schema & entitetsko sidrenje

1. ImageObject schema sa poljima url, contentUrl, author, license.
2. Organization schema za Caplan AI povezana sa GMB profilom i društvenim linkovima.
3. FAQPage schema za ovaj članak – svako FAQ pitanje u H3 + itemProp="name".

“Alt tekst, naziv fajla i naslov slike formiraju osnovni trojac optimizacije slika”

---

11. FAQ (prošireno)

Koliko često raditi pregled slika?
► Kvartalno potpuni pregled; mjesečno pratiti Core Web Vitals.

Može li AI pisati alt tekst?
► Može napraviti nacrt, ali ljudska provjera činjenica je obvezna zbog konteksta i kulture.

Treba li alt za PDF slike?
► Da – PDF-ovi su dostupni pretraživačima, a pristupačnost je signal rangiranja.

Koji format donosi najbolji SEO rezultat?
► WebP/AVIF + rezervna opcija na JPEG/PNG radi kompatibilnosti s pregljedačima.

Responsive alt?
► Jedan alt tekst pokriva sve varijante rezolucije; <picture> rješava dimenzije.

---

12. Akcioni plan (prioriteti)

Prioritet	Akcija	Rok
P0	Komprimirati sve slike < 100 KB, dodati alt	48 h
P1	Dodati ImageObject i FAQPage schemu	72 h
P1	Ažurirati image-sitemap; pingati GSC	24 h
P2	Uvesti predložak društvenih slika s alt-poljem u CMS	1 sedmica
P2	Interno linkati ≥ 3 puta ka /services/seo-optimizacija	1 sedmica

---

13. Zaključak: Slike = trostruka dobit

Optimizacijom slika dobijate: viši SEO ranking, bolji Core Web Vitals i uključiviji UX. Precizan alt tekst, brz format i čisto interno linkanje mape sajta čine da vas AI servira kao odgovor – a to direktno povećava konverzije i brend vidljivost u Balkanu i šire.