Alt tekst koji podiže vidljivost: Napredni vodič za optimizaciju slika

1. Uvod: Zašto su slike postale SEO/AEO “tihi super-heroji”

U 2025. godini pretragu definira AI-prvi pristup: generativni modeli čitaju alt tekst, prepoznaju objekte i spajaju te signale sa schemom vašeg sajta. Jedna slika tako postaje trostruki “rank-booster”:

1. SEO – rangira u Google Images, Discoveru i web-SERP-u.
2. GEO – hrani entitetske grafove, osigurava da vas AI modeli citiraju.
3. AEO – omogućava da se vaša slika prikaže kao odgovor u LLM-ovima.

Ako zanemarite optimizaciju slika, propuštate organske klikove, sporiji ste od konkurencije u “share-of-answers” utrci i isključujete korisnike s oštećenjem vida.

Googleov text-only bot traži alt tekst, naslove i transkripte prilikom svakog skeniranja sajta

---

2. Šta je alt tekst i gdje živi?

Alt tekst (alternative text) je kratki, opisni string unutar <img> taga koji:

• Čita screen-reader korisnicima sa slabim vidom.
• Indeksira pretraživač kako bi razumio kontekst slike.
• Prikazuje se kad slika ne uspije učitati.

Na mobilu sa sporom vezom alt tekst je prvi “content byte” koji user dobija; stoga direktno utiče i na UX i na Core Web Vitals.

---

3. Tri stuba image-SEO-a

Stub	Zašto je bitan	Relativni utjecaj
Tehnička otkrivljivost	<img> tag, image-sitemap, responsive <picture>	40 %
Format & brzina	WebP/AVIF kompresija, korrektne ekstenzije	30 %
Alt tekst + schema	Kontekst za SEO, GEO i pristupačnost	30 %

Google eksplicitno naglašava da alt tekst, opis i titlovi moraju biti “u čistom HTML-u; JS se rendira rjeđe” .

---

4. Korak-po-korak vodič (proširena verzija)

4.1 Učinite slike tehnički vidljivim

1. Puni HTML pristup – svaka slika u <img src="…"> s relevantnim alt="".
2. Image sitemap – dodajte ga glavnom sitemap.xml kako crawler ne bi propustio lazy-loaded vizuale.
3. Responsive kod – <picture> + srcset služe optimalnu verziju po rezoluciji, podižu mobile LCP.

Slike bez alt-teksta ili skrivene iza JS-a propuštaju image-search rangiranje

4.2 Odaberite pravi format

• Preporuka: WebP (lossy ili lossless) i AVIF – 25-35 % manji fajlovi pri istoj kvaliteti.
• Fallback: JPEG/PNG za starije browsere; SVG za ikone; GIF samo ako je animacija esencijalna.
• Pravilo ekstenzije: naziv fajla mora odgovarati stvarnom formatu – photo.avif, ne photo.jpg.

Veliki e-commerce sajtovi najčešće gube brzinu na “velikim” slikama; kompresija + CDN snizit će TTFB i poboljšati Core Web Vitals .

4.3 Pišite alt tekst koji radi dvostruki posao

1. ≤ 125 znakova – screen-reader truncira duže opise.
2. Kontekst + funkcija – opišite što je na slici i zašto je bitno za stranicu.
3. Prirodni jezik, bez “image of…” – redundantno i zbunjujuće.
4. Jedinstvenost – svaki vizual dobija unikatan alt; izbjegnite kanibalizaciju ključnih riječi.
5. Entiteti, ne keyword-stuffing – uvedite brand/područje (“Sarajevo fintech meetup logotip”), ali zadržite čitljivost.

Slike bez relevantnog alt-teksta propuštaju jedinstvenu priliku za long-tail pregled u Google Imagesu i često su “rank-rupe” u SEO auditu .

---

5. Najčešće greške (i kako ih popraviti)

Greška	Utjecaj	Popravak
Dekorativnim ikonama dodan alt	Šum za screen-reader	Koristiti alt=""
Generički opisi (“foto”, “grafika”)	Nulta SEO vrijednost	Specificirajte subjekt + radnju
Duplicate alt	Kanibalizira rangirani kvantum	Jedinstven opis po slici
Preopširni eseji	Screen-reader prekida poruku	Linkajte na detalje umjesto alt-romana
Fajl naziv kao alt	Nedefinirano (IMG_1234)	Pisati deskriptivan alt

---

6. AEO lens: Kako alt tekst hrani Large-Language-Model odgovore

Generativni modeli kombinuju OCR-tekstu, objekte i alt atribut; zatim mapiraju na entitetski graf i biraju “najodgovorniju” sliku za odgovor. Svaki precizni alt-opis direktno povećava šansu da se vaša slika pojavi u Google AI Overview ili ChatGPT-u.

Video transkript u našem GEO webinaru naglašava da “generative engine optimization se fokusira na to da AI ‘pokupi’ vaš sadržaj umjesto konkurentskog” . Alt tekst je prvi korak da vizuali budu “AI-readable”.

---

7. Društvene mreže = drugi front za image-SEO

Google AI Overviews iz 2025. favorizira YouTube thumbnailove (+281 % YOY) i LinkedIn slike (+196 %) u vizualnim citatima.

Ako alt i overlay tekst nisu optimizirani, gubite vidljivost u dva discovery kanala odjednom. Zato:

• LinkedIn: Prva rečenica caption-a i alt prikazuju se direktno u AIO snippetima.
• Instagram Reels: Visokokontrastni overlay ≤ 30 zn; AI vrši OCR.
• TikTok Photo Mode: “Opis” = alt; dodajte ključnu frazu unutar prvih 20 zn.
• YouTube: Thumbnail ≤ 4 riječi + chapter markers povećavaju citate chat-botova.

---

8. 4-sedmični “test-and-learn” sprint

1. Odaberite 10 evergreen postova sa ≥ 5 K impresija (ili duplo veći uzorak za manje profile).
2. Klonirajte i optimizirajte – dodajte alt tekst, zadržite ostalo identično, objavite 48 h kasnije.
3. Pratite AI citiranja – weekly prompt “site:linkedin.com <ključna fraza>” u ChatGPT/Gemini.
4. Ship or skip – ako optimizirani post dobije ≥ 1 AI citat ili +10 % AI saobraćaja, uvedite ga kao default template.

---

9. Integracija sa Caplan AI XML-sitemapom

• Dodali smo image-sitemap /sitemap-images.xml i pingamo GSC pri svakom deploy-u.
• Interno linkamo prema stub-člancima:
  • /blog/aio-basics
  • /blog/geo-checklista
  • /services/seo-optimizacija
• Svaka nova slikovna stranica dobija priority=0.8 u glavnom sitemapu da ubrza index.

---

10. Schema & entitetsko sidrenje

1. ImageObject schema sa poljima url, contentUrl, author, license.
2. Organization schema za Caplan AI povezana sa GMB profilom i društvenim linkovima.
3. FAQPage schema za ovaj članak – svako FAQ pitanje u H3 + itemProp="name".

“Alt tekst, filename i image title formiraju core image-optimization trojac”

---

11. FAQ (prošireno)

Koliko često raditi image audit?
► Kvartalno full audit; mjesečno monitor Core Web Vitals.

Može li AI pisati alt tekst?
► Može napraviti draft, ali ljudski fakt-check je obavezan zbog konteksta i kulture.

Treba li alt za PDF slike?
► Da – PDF-ovi su crawlabilni, a pristupačnost je ranking-signal.

Koji format donosi najbolji SEO score?
► WebP/AVIF + fallback na JPEG/PNG radi browser-kompatibilnosti.

Responsive alt?
► Jedan alt tekst pokriva sve varijante rezolucije; <picture> rješava dimenzije.

---

12. Akcioni plan (prioriteti)

Prioritet	Akcija	Rok
P0	Komprimirati sve slike < 100 KB, dodati alt	48 h
P1	Dodati ImageObject i FAQPage schemu	72 h
P1	Ažurirati image-sitemap; pingati GSC	24 h
P2	Uvesti social-image template s alt-poljem u CMS	1 sedmica
P2	Interno linkati ≥ 3 puta ka /services/seo-optimizacija	1 sedmica

---

13. Zaključak: Slike = trostruka dobit

Optimizacijom slika dobijate: viši SEO ranking, bolji Core Web Vitals i uključiviji UX. Precizan alt tekst, brz format i čisto internalsitemap linkanje čine da vas AI servira kao odgovor – a to direktno povećava konverzije i brend vidljivost u Balkanu i šire.